Adı ders kitaplarında geçmeyen, çoğu kişi kendisini Enigma filminden sonra tanıdığı, İkinci Dünya Savaşı sırasında yaptığı icadı ile yaklaşık 15 milyon insanın hayatını kurtaran Alan Turing kimdir;

Gençliği;

Alan Turing tam adıyla Alan Mathison Turing 23 Haziran 1912 tarihinde İngiltere’nin başkenti Londra’da dünyaya geldi. 6 yaşında St Michaels okuluna, 14 yaşında da Dorset’deki özel okul olan Sherborne Okulu’na kayıt oldu. Bu dönemde üst sınıftaki erkek bir öğrenci olan Christopher Morcom ile dostluk ve aşk ilişkisi kurdu.

Christopher Morcom tüberküloz yani verem nedeniyle hayatını kaybedince Alan Turing zor bir döneme girdi, inancını bu dönemde yitirdiği ve ateist olduğu söylenir. Alan Turing bu okulda okurken onun için önemli bir şey daha gelişti, hayatını matematiğe adayacağı. Okulunu bitirdikten sonra Cambridge Üniversitesi’nin King’s Kolleji’ne yazılan Turing, matematik üzerine oldukça başarılı yıllar geçirdi ve 1935 yılında da üniversiteye akademi üyesi olarak kabul edildi.

1936 yılında “Hesaplanabilir Sayılar” adında yazdığı makale ile, o zamanlar insanların yaptığı sayım işlemlerini makine tarafından yapılabileceğini öne sürerek günümüz bilgisayarlarının ilk adımını atmış oldu. Bu çalışmasıyla büyük beğeni ve takdir toplayan Alan Turing, ABD’ye davet edildi.

Tercihi İngiltere oldu;

Her ne kadar bu Alan Turing için önemli bir fırsat olsa da o yaşamına İngiltere’de devam etmek istedi. O bu tercihi ile ülkesine vefa borcunu ödese de, İngiltere bu vefanın karşılığını ona acımasızca verecekti.
Kısa bir süre sonra ise İkinci Dünya Savaşı patlak vermiş ve Turing, İngiliz haberleşme servisine katkı sağlaması için hükumet tarafından işe alınmıştı.

Servisin en büyük amaçlarından biri Almanların şifreleme makinesi Enigma’nın çözülmesi ve tüm haberleşmeleri deşifre etmekti. Ancak Almanlar Enigma aygıtına çok güveniyor ve makinelerini adeta “kırılamaz” olarak tanımlıyordu. Bu şifreleri kırmak cidden çok zor bir işti, çünkü Almanlar kodları her gün değiştiriyordu, bu yüzden şifreyi kırmak için de 24 saat çok kısa bir süreydi.

Enigma ve Bombe;

Alan Turing bir makine ile bu şifreyi kısa zamanda kırmanın mümkün olabileceğini düşünüyordu. Çevresindekiler dahi Alan Turing’in bu hayali ile alay etti, fakat Turing birçok zorlu dönem geçirdikten ve uzun uğraşlarından sonra neredeyse tek başına, Almanların kırılamaz denilen Enigma’sını icat ettiği Bombe isimli makine ile yenmeyi başardı.

Artık koyulacak her şifreyi bu makine ile kıran İngilizler, Almanların denizaltı, hücumbot ve hatta müttefikleri ile olan yazışmalarını bir bir deşifre etti ve yapacakları birçok planın da önlerine geçmiş oldu. Bu icat sayesinde İkinci Dünya Savaşı tahminlere göre iki yıl daha erken bitmiş ve yaklaşık 15 milyon insanın da hayatı kurtulmuştu.

Tabii bu durumda Alan Turing’in kahraman ilan edileceğini düşünebilirsiniz, fakat hiç de öyle olmuyor. Alan Turing savaş hakkında birçok gizli bilgiye sahip olduğu için İngiliz hükumetinin neredeyse düşmanı haline geliyor ve başarıları örtbas ediliyor.

Hadım edilmesi ve ölümü;

Devlet tarafından sıkı takipte olan Alan Turing, 1952 yılında evinde gerçekleşen bir hırsızlık nedeniyle yolu karakola düşüyor ve akabinde evi araştırılırken eşcinsel bir ilişki yaşadığı ortaya çıkıyor. O dönemde İngiltere’de eşcinselliğin yasak olması nedeniyle Turing mahkemeye sevk ediliyor.

Alan Turing’e verilen ceza ise bir yıl boyunca belli aralıklar ile kimyasal hadım etme yöntemi olan östrojen iğnesi olmasıydı. Üstelik bir suç işlediği için de kendisine verilen tüm yetkiler elinden alınmıştı. Depresyona giren ve kötü günler geçiren büyük deha, 8 Haziran 1954 tarihinde Manchester’daki evinde ölü bulundu.
Günümüzde Apple’ın ısırılmış elma logosu Alan Turing’in intihar etme yönteminden geldiği düşünülmektedir.

Aradan yıllar geçtikten sonra İngiltere, Alan Turing’den resmi olarak özür dilese de, bu oldukça geç kalmış bir özürdü. Alan Turing gibi daha birçok dahinin adını ve başarılarını bugün internet veya filmler sayesinde öğrenebiliyoruz. Yine onlardan biri olan Alan Turing’in hayatını anlatan filmi de izlemeyenlere tavsiye ederiz. Filmin ismi; The Imitation Game (Enigma)

Turing testi;

Son olarak Alan Turing tarafından ortaya atılan Turing Testi nedir kısaca ona değinelim. Bu testte makine ile insan arasındaki gerçekleşen konuşmayı dinleyen bir hakem, hangisinin insan hangisinin makine olduğuna karar veremiyorsa, makine Turing Testi’nden geçtiği kabul edilmektedir, bu da ek bilgi olsun.

Instagram | Uygulama | YouTube | Destek Ol