Bir Zamanlar ABD ve Rusya ile Yarışıyorduk, HUZAD!
Türk milleti zekidir, çalışkandır ve isterse başarıyı elde eder. Ancak özellikle son asırda nice başarılar engellendi, önlerine taşlar koyuldu. Gerek Vecihi Hürkuş gerek birçok mucidimiz görünmez eller tarafından durduruldu. İşte yine sonu hüsran olan o hikayelerin birinden bahsedeceğiz bugün. Dünyada uzay araştırmaları yeni başlamış iken Türkiye’de de bir liseli grup bu yarışa dahil oldu ve tüm dünyaya kendini ispatladı. İşte HUZAD ve hüzünlü hikayesi;
1950’li yılların sonlarında Amerika ve Sovyetler arasında başlayan uzay yarışı tüm dünya tarafından takip edilirken, Bandırma’da yaşayan bir grup hayalperest liseli genç bu uzay yarışından etkilenerek “Bandırma Havacılık ve Uzay Araştırmaları Derneği” yani kısaca HUZAD adında bir dernek kurarlar.
İlk denemeleri başarısız oldu;
Bu gençler ilk önce dünyada faaliyet gösteren astronomi ve uzay kuruluşlarından bilgiler toplar. Daha sonra ise hayallerin gerçeğe dönüşme zamanı gelir. Gençler bir metre uzunluğunda ve üç kilogram ağırlığında bir roket yapıp fırlatarak ilk denemelerini gerçekleştirir. Fakat roket sadece 40 metre kadar yükseldikten sonra yere çakılır.
Fırlatmayı izleyen basın moral vermek yerine bu gençlerle alay eder, ancak gençlerin öyle hemen pes etmeye hiç niyeti yoktur. Ardından yeni bir roket tasarlarlar, ancak bu ikinci roketleri ilkinden daha kötü bir sonuç verir ve sadece 15 metre yükseldikten sonra yere düşer.
Bu sefer gençler ulusal basında yer alır, onlar da dalga geçer. Fakat hiçbir destek alamayan gençler tüm bunlara rağmen hayallerinden hiçbir zaman vazgeçmez.
Bu sefer gençler iki katlı ve kendiliğinden ateşlenen yeni bir roket tasarlarlar. Roket bu sefer neredeyse bir kilometre kadar yükseğe çıkar, beklenenin üstünde gelişen bu deneme sadece Türkiye değil, tüm dünyada basınında yer alır ve bu olaydan sonra derneğin bir anda üye sayısı çoğalır. Gençler aynı sene içerisinde, fırlatıldıktan sonra paraşütle inebilen roketler fırlatır.
Bir hayal uğruna feda edilen hayatlar;
Daha sonra derneğe İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği’nde görevli akademisyen Kirkov Divarcı katılır. Kirkov yuva kurmak için kenarı attığı birikimini HUZAD’ın yeni projesine yatırır. Kirkov, ekip ile beraber sabahlara kadar çalışır ve her detayın üzerinde dururlar. 30 Ağustos 1962 tarihinde bu yeni roket fırlatılır. Roket 900 metreden daha yükseğe ulaştıktan sonra havada patlar ve deneme maalesef başarısız olarak nitelendirilir.
Adeta hazırda bekleyen basın yine bu derneği eleştirmeye başlar, öyle ki halktan eleştirenler ve dalga geçenler dahi olur. Fakat bu yaşanılanlar ne Kirkov’un ne de ekibin moralini bozmaya yetmez. Bu başarısız denemeden sadece 4 gün sonra bir başka roket fırlatılır. Şimdi gülme sırası artık Kirkor ve ekibindedir, roket 800 metre yükseğe çıkarak yaklaşık 15 kilometre yol kateder.
Bu deneme sonucunda dernek, devletin dikkatini nihayet çeker ve o zamanın Cumhurbaşkanı ve Genel Kurmay Başkanı ekiple bir görüşme ayarlar, derneğe destek sözü verilir. Verilen söze rağmen derneğe fazla bir destek verilmez ancak yine de bu olay ekibi motive etmiştir. Hız kesmeden yeni projelere imza atılır, roketler yapılır. Hatta HUZAD dünya çapındaki bir yarışmada dünya üçüncüsü olur.
Artık HUZAD her hafta yeni bir füze deneyen profesyonel bir ekip olmuştur. Hatta bu denemelerinden biri 5 kilometreden daha yükseğe ulaşır. Nitekim ekibin amacı bu seviyeden de öteye ulaşmaktır. Roketlerin içinde fareler koyulacak ve paraşüt ile aşağıya indirilecek, daha sonraki hedefleri de insanlı uçuş denemeleri olacaktı.
Fakat ekibin geldiği bu seviye birilerinin dikkatini çekince bir anda devreye görünmez eller girdi, derneğe verilen tüm destekler çekildi. Bu da yetmezmiş gibi Kirkor’un evinde yangın çıktı, daha doğrusu çıkarıldı. Tüm projeler, hesaplar yandı, kül oldu. Kirkor’un bu olaydan sonra psikolojisi çok bozuldu ve daha sonra da dernek üyeleri hızlıca dağıldı.
Bir zamanlar destek almadan, alaylara, dalga geçmelere ve tüm kösteklere karşı direnen, ABD ve Rusya ile yarışan bir avuç gencin kurduğu HUZAD derneğinden geriye gazetede yer alan haberler ve yarım bırakılmış bir hikaye kaldı…
