Büyük Cenne Camii: Kerpiçten 750 Yıllık Bir Yapı!
Batı Afrika’daki Mali ülkesinin Mopti bölgesine bağlı Cenne Kasabası’nda yer alan Büyük Cenne Camii gerek yapımı, gerek özellikleri ve gerek mimarisi ile İslam Dünyası’nın en ilginç ve en özel camilerinden biri olarak kabul edilir.
Büyük Cenne Camii;
Caminin tarihi ise 13. yüzyılın sonlarına dek dayanmaktadır. Cenne’de İslamiyet’in izleri ise ilk olarak 1200’lü yıllarda görülmüştür. Mali’nin bir şehri Timbuktu’ya giden ticaret yolu Cenne’den geçtiği için Müslüman tüccarlar, bu hususta oldukça etkili olmuş. Diğer önemli neden ise Batı Afrika hac yolunun yine Cenne bölgesinden geçiyor olması.
Cenne Camii’nin ilk temelleri de işte o yıllarda atılmış. Birkaç defa yıkılıp tekrar yapılan cami, görünen son halini 1907 yılında almış ve o günden sonra bölge halkı caminin onarımı ile titizlikle ilgilenmiştir. Yapının en ilgi çekici kısmı ise tamamen kerpiçten yapılmış olması.
Kerpiç nedir?
Toprağa, su ve saman eklenip karıştırılarak elde edilen çamurun, tahta kalıplara döküldükten sonra güneşte kurtulması ile elde edilen, bir nevi ilkel bir tuğladır. İşte bu camide de beton kullanılmamış ve caminin tüm alanı baştan sona sadece bu maddelerle inşa edilmiştir.
Allah’ın Kur’an-ı Kerim’de geçen 99 ismine ithafen caminin içinde destekleyici 99 sütun bulunmaktadır. Caminin havalandırması için de Ladis adını verdikleri bacalar inşa edilmiştir. Camideki Ladis sayısı ise 114’tür, bu da Kur-an’ı Kerim’de geçen toplam sure sayısına işaret eder.
Çamur Bayramı;
Peki topraktan yapılan bir yapının ömrü kısa olmaz mı? İşte bu yüzden halk tarafından belirlenmiş Çamur Bayramı adında bir gün var. Cenne’de Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında çok fazla yağış görülüyor. Bu yağışlardan önce Cenne halkı da birlik olarak bir gününü camiye ayırıyor.
Halk o gün erkenden kalkıyor ve çocuk, kadın, yaşlı herkes bir iş yapıyor. Çocuklar çamur taşıyor, kadınlar su. Yüzlerce usta ise getirilen çamurlar ile camiyi onararak gelecek yıla hazır hale getiriyor. Yaklaşık 10 saat süren çalışma sonucunda camiinin onarımı da tamamlanıyor.
Caminin son halini aldığı yaklaşık bir asırdan beri Çamur Bayramı, yani onarım günü devam ediyor. Halk bu günde hem birlik içinde çalışıyor, hem de ibadethanelerinin zamanla eskimesinin ve yok olmasının da önüne geçiyor. Onlar için Çamur Bayramı çok özel bir günü temsil ediyor.
Mali ülkesinin sembolü olarak kabul edilen Büyük Cenne Camii, ülkelerinin armasında da yer almaktadır. Afrika kıtasının ise en önemli tarihi yapılarından biri olan bu cami 1988 yılında Cenne kasabası ile birlikte UNESCO Dünya Mirası Listesi‘ne alınmıştır.
