Büyük İskender ve Diyojen Arasındaki Efsane Diyalog!
Diyojen, günümüzdeki Sinop şehri sınırları içinde doğmuş ve Yunanistan’ın bir şehri Korint’de ölmüştür. Sinoplu Diyojen veya Kinik Diyojen olarak da bilinir. Diyojen, medeniyeti reddetmiş ve medeniyetten uzak şekilde hayatını sürdürmüş bir antik çağ filozofudur. Aynı dönemlerde yaşamış Makedonya Kralı Büyük İskender ve Diyojen ile bir karşılaşmalarında aralarında şu diyalog geçmiştir;
Alimler, tüccarlar ve halk, Büyük İskender’in önünde eğilip ona yalakalık yapmasına rağmen Diyojen tüm bunlardan kaçınmıştır. Bir gün Büyük İskender şehri gezerken fıçı içinde yaşayan bir adama rastlar.
Adam güneşin altına uzanmış bir vaziyette yatmaktadır. Bütün mal varlığı bir parça eşya ve günlük olarak kullandığı malzemelerini koyduğu torba olan bu adam Diyojen’dir ve Büyük İskender’i karşısında görmesine rağmen hiç istifini bozmadan güneşlenmeye devam etmektedir.
Çevredeki insanlar ise, Büyük İskender geliyor diye heyecan içinde oradan oraya koşuşturmaktadır. Hatta bu insanlar, Diyojen’e; “Sen ne yapıyorsun, gelenin kim olduğunun farkında değil misin?” diyerek ona sataşırlar.
Büyük İskender o an kargaşayı görür ve; “Durun, adama dokunmayın!” der.
İskender, Diyojen’in yanına gelerek;
”Görmüyor musun, insanlar ben geliyorum diye yerlere yatıp kalkıyorlar. Sen yoksa beni tanımıyor musun?” der.
Diyojen; “Tanıyorum. İyi tanıyorum ve sizi de çok iyi biliyorum.” diye cevap verir.
Büyük İskender; “O halde söyle bakalım, ben kimim?” der.
Diyojen; “Sen benim esirimin esirisin.” der.
İskender bu söz karşısında adeta sarsılır. Yerinde duramaz ve atından inerek; “Bu da ne demek?” der.
Diyojen; “Sen toprak için, zenginlik için insanları öldürüyorsun. Halbuki tüm bunlar benim değer vermediğim şeyler, hepsi benim esirim. Dünya benim esirim, kölem. Sen de benim köleme köle olmuşsun. Peki kim kime ayağa kalkacak?” der.
İskender bu sözlerin üzerine başka bir karşılık vermez. Diyojen’in büyük bir filozof olduğunu anlar ve ona; “Dile benden ne dilersen!” der.
Diyojen, İskender’in bu sorusuna karşılık olarak; “Gölge etme, başka ihsan istemem.” cevabını verir.
Diyojen, milattan önce 412 ile milattan önce 323 yılları arasında yaşamış kinik felsefesinin öncüsü olan ünlü filozoftur.
